Momenteel speelt op Broadway de musical Spring Awakening, uitgevoerd door Deaf West Theater. De musical is gebaseerd op het Duitse theaterstuk Frühlings Erwachen uit 1906 en wordt nu voor het eerst volledig in gebarentaal gespeeld. Doof.nl ging kijken en sprak na afloop met de acteurs.

Wie over Broadway loopt, ziet tussen de talrijke lichtgevende reclameborden op Times Square slechts een bescheiden aankondiging van Spring Awakening. Maar in 47th street is de musical niet meer te missen. Daar hangen uitgebreide, visuele omschrijvingen van het stuk. Eenmaal binnen in het Brooks Atkinson theater, begint het unieke avontuur.

Dubbelrollen
Spring Awakening vertelt het verhaal van een groep jongeren die hun ontwakende seksualiteit ontdekken, tot verschrikking van de volwassenen in hun omgeving. De hoofdrollen worden vertolkt door relatief jonge acteurs, doof en horend. Sommige rollen worden door twee acteurs tegelijk gespeeld: de doven gebaren hun tekst en liedjes en hebben een horende ‘schaduw’ die hen over het podium volgt en dezelfde teksten met stem spreekt en zingt. De andere horende acteurs ondersteunen hun stem met gebaren. In enkele scènes wordt uitsluitend gesproken of juist gebarentaal gebruikt. Dan is een Engels transcript zichtbaar, kunstig verwerkt in de opmaak van de set. Bovendien is de volledige musical mee te lezen in de ondertiteling aan een kant van het podium.

Overwegend horend publiek
Door de combinatie van Amerikaanse gebarentaal en gesproken en geschreven Engels, is de voorstelling voor vrijwel iedereen toegankelijk. Een vak van het theater is speciaal gereserveerd voor dove en slechthorende bezoekers, zodat zij optimaal zicht hebben op het podium om alle visuele informatie goed te kunnen volgen. Toch bestaat het overgrote merendeel van het publiek uit horenden. Door de horende acteurs wordt meer gebruikgemaakt van Sign Supported Speech (de Amerikaanse variant van NmG) dan gebarentaal en tijdens de liedjes kan zelfs gesproken worden van een soort 'gebarenchoreografie'. Prachtig om te zien als ondersteuning bij de gezongen tekst, maar daardoor zijn sommige delen toch lastig te volgen voor de dove bezoekers. In de vertaling van de gesproken teksten naar gebarentaal is wel rekening gehouden met hun ervaringen. Zo wordt de zin ‘Ik hoor je hart kloppen’ in gebarentaal wel omgezet naar ‘Ik voel je hart kloppen’.

Levensveranderende ervaring
Daniel N. Durant, een van de jonge dove hoofdrolspelers, geniet van iedere show. Gevraagd naar de samenwerking met de horende acteurs, geeft hij aan dat de communicatie soepel verloopt. ‘Ze hebben allemaal Amerikaanse gebarentaal geleerd van een coach en doen het super!’, zegt hij trots. De meesten hadden voorheen nog geen enkele ervaring met doven, vertellen horende actrices Ali Stroker en Lauren Luiz. Beiden vonden het leren van een compleet nieuwe taal de grootste uitdaging en ze noemen de show een ‘levensveranderende ervaring’. ‘Voor deze show kende ik niemand die doof is en nu ben ik heel goed bevriend geraakt met een aantal doven,’ zegt Lauren. Ook vindt ze het mooi om te zien hoe alles in de productie zo wordt geregeld dat het ook voor de dove collega’s prettig werken is op de set. Voor Ali, die rolstoelgebruiker is, heeft de ervaring niet alleen haar kijk ook doofheid veranderd, maar haar kijk op beperkingen in het algemeen. ‘Meewerken aan deze show heeft mij niet alleen een nieuwe taal en cultuur gebracht, maar ook een nieuwe gemeenschap. Hierdoor voel ik mij nauwer verbonden met anderen met een beperking. Dat had ik tot nu toe nog nooit zo ervaren, ondanks dat ik zelf beperkt ben.’

Hoogtepunt carrière Marlee Matlin
Niet alleen voor de jonge acteurs was het een bijzondere ervaring. Marlee Matlin, die al betrokken was bij vele producties in theater, film en televisie, zegt: ‘Ik werk al dertig jaar samen met doven en horenden, maar nog nooit aan zo iets groots. Het was fantastisch. Beter dan dit wordt het niet.’

De show speelt nog tot en met 24 januari in het Brooks Atkinson theater op 47th street en Broadway in New York (NY). Tickets zijn hier te reserveren.