Er zijn meer banen voor mensen met een arbeidsbeperking, blijkt uit tussentijdse cijfers over de banenafspraak. Deze afspraak werd gemaakt, omdat het kabinet wil dat zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een baan bij een ‘gewone’ werkgever krijgen. Hoe gaat het met dove en slechthorende werknemers? Hebben zij moeite bij het vinden van een baan? En wat ervaren zij op de werkvloer?

Speciale klantenservice

Op een netwerkbijeenkomst van 100% Slechthorend ontmoette de slechthorende CI-gebruiker Willemijn Martin van de Beek – projectmanager Inclusie bij verzekeraar Achmea. Hij ontwikkelde voor deze verzekeraar onder andere een speciale klantenserviceafdeling voor dove en slechthorende medewerkers, waar Willemijn inmiddels ruim een jaar werkt. Omdat alle (aan)vragen op deze afdeling digitaal verlopen, zijn de medewerkers niet afhankelijk van hun gehoor. ‘In sollicitatiegesprekken wordt er vaak gevraagd of je kan telefoneren, maar dat is voor slechthorenden natuurlijk moeilijk’, zegt Willemijn.

De collega’s op haar afdeling hebben dus net als Willemijn allemaal een gehoorbeperking. ‘In het begin was ik daar wat sceptisch over, om eerlijk te zijn. Ik dacht, dan zitten we daar met een selectief clubje, terwijl ik het belangrijk vind dat slechthorendheid als gewoon wordt beschouwd. Maar, ik ben er toch voor gegaan en ik heb er geen spijt van. Deze baan geeft mij zekerheid en ik kan hier helemaal mezelf zijn.’

Solliciteren: het nadeel van de twijfel

Ook de slechthorende Lydia van Dortmont kreeg haar huidige baan – ‘Ik durf gerust te zeggen: een droombaan’- als medewerker crediteurenadministratie via haar eigen netwerk. Ze werkt ‘na vele omwegen’ sinds april van dit jaar bij het bouwbedrijf Jansen Huybregts. ‘Als slechthorende is het niet altijd makkelijk om een baan te vinden’, zegt Lydia. ‘Ik heb bij een van mijn eerdere werkgevers ooit twee keer intern gesolliciteerd naar een andere functie. De eerste keer ging de leidinggevende naar de bedrijfsarts om advies in te winnen of ik wel geschikt zou zijn. Ze kregen een positief advies, maar toch vertrouwden ze het niet. ‘We geven het nadeel van de twijfel’, zeiden ze letterlijk. Ik heb ook meegemaakt dat iemand tijdens een sollicitatie zei dat ik “slecht praat”. Nu weet ik dat dove en slechthorende mensen wel eens anders spreken, maar dit had ik echt nog nooit meegemaakt. En het is bovendien niet waar.’

Uiteindelijk kwam Lydia dus dankzij een goede kennis via de Stichting Werken met Eric en Cindy, in contact met haar huidige werkgever. Ze werd meteen uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. ‘Het gesprek verliep heel vlot, mede omdat mijn werkgever ervaring had met slechthorendheid, want zijn moeder heeft een CI.’ Lydia twijfelde echter wel of de functie geschikt was voor haar omdat ze niet aan alle eisen voldeed. ‘Mijn werkgever zei echter: “We passen de functie zó aan, dat het bij jou past.” Ook vroeg hij wat ik nodig had op de werkvloer om goed te kunnen functioneren. Ik hoefde bijvoorbeeld niet te telefoneren, dat zouden collega’s voor me opvangen. Ik vond het ongelooflijk dat een werkgever dit allemaal aanbood, wat een luxe! Ik ben hier super dankbaar voor en blij mee.’

Focus op je talent, niet je beperking

Ook Willemijn ervaart dat haar werkgever meedenkt op de werkvloer. ‘Er wordt hier altijd gevraagd wat wij nodig hebben om beter te functioneren’, vertelt Willemijn. En als we bijvoorbeeld een landelijke trainingsbijeenkomst hebben met alle klantenservicemedewerkers, dan zorgen zij ervoor dat er een tolk gebarentaal is en een schrijftolk.’ Er is ook aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. ‘Ze zeggen hier ook wel: “Focus op je talent in plaats van je beperking”. Er is bijvoorbeeld een collega die de Engelse taal goed beheerst, zij behandelt dan ook de Engelstalige vragen. Een ander is weer heel goed in planning, die mag meedenken over roosterplanning. En zelf mocht ik een interessante Masterclass volgen over diversiteit op de werkvloer. Al met al kom je hier laagdrempelig binnen, maar je wordt gestimuleerd om door te groeien en verder te kijken. Sommige mensen zie je hier opbloeien.’

Vluchtige communicatie

In tegenstelling tot Willemijn, werkt Lydia met alleen goed horende collega’s in een kantoorruimte. En dat valt niet altijd mee. ‘Het is een snelle organisatie, dus er wordt hier vaak vluchtig iets gezegd, als iemand in- of uitloopt. En collega’s praten ook over en weer. Daar krijg ik nauwelijks iets van mee en dat vind ik wel jammer, want daardoor kan ik ook nergens op reageren. Onderlinge communicatie blijft dus lastig.’ Lydia heeft wel een manier gevonden om daarmee om te gaan. ‘Ik heb afgesproken dat ik niet steeds opkijk als collega’s praten over iets wat geen betrekking op mij heeft, want dat versta ik niet. Maar als ze over iets praten wat ook belangrijk is voor mij, dan geven ze me een seintje. Collega’s doen meestal wel hun best. Als ze persoonlijk iets aan mij uitleggen, kijken ze me goed aan.’

Bedrijfsleven maakt er werk van

Vooral in het bedrijfsleven kijken organisaties steeds meer hoe ze arbeidsgehandicapten een geschikte baan aan kunnen bieden. Volgens een rapportage van Trouw, zijn de NS hier een goed voorbeeld van. ‘Wij geloven dat iedereen zo zijn talenten heeft en daarmee van nut kan zijn voor de NS’, vertelt een woordvoerder. De Nederlandse Spoorwegen willen in 2020 tweehonderd banen hebben gecreëerd voor arbeidsbeperkten. Een ander voorbeeld van een grote organisatie die steeds meer banen creëert en beschikbaar stelt voor doven en slechthorenden is de ABN AMRO bank. Volgens het NRC, kijken zij bij vacatures op elk niveau of daar iemand met een handicap op past. Daarnaast werken er dove hypotheekadviseurs om dove klanten te helpen. En hebben een aantal kantoren speciale koffiebars waar dove barista’s, ook wel gebaarista’s, achter de toonbank staan. De medewerkers bestellen daar hun koffie in gebaren.’

Tussentijdse cijfers over de banenafspraak

Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid presenteerde deze zomer een tussentijds rapport over de banenafspraak. Volgens een nieuwsbericht van de Rijksoverheid had het bedrijfsleven eind vorig jaar ruim 30.000 nieuwe banen gecreëerd, terwijl het doel 23.000 was. De overheid zelf had 10.000 nieuwe banen beloofd, maar kwam in werkelijkheid tot 6.500 nieuwe banen. Hoe dan ook, een ‘hele mooie prestatie’, aldus staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
In 2026 moeten bedrijven en de overheid samen 125.000 banen extra hebben gemaakt. Dat is in het sociaal akkoord in 2013 afgesproken.