Vragenuur Tweede Kamer in gebarentaal: hoe wordt dat vertaald?

Elke dinsdag wordt het vragenuur in de Tweede Kamer live getolkt door tolken Nederlandse Gebarentaal. Hoe gaat dat in zijn werk? Reinier werkt bij Berengroep en is vaak bij de uitzendingen aanwezig. Hij neemt je mee.

‘Een van de leukste dingen van mijn werk? Het begeleiden van de vertaling van het vragenuur in de Tweede Kamer in de Nederlandse Gebarentaal’, vertelt Reinier, senior designer bij Berengroep. ‘Tijdens dit vragenuur kunnen leden van de Tweede Kamer vragen stellen aan het kabinet. En wij vertalen dat met een team van vakmensen in de Nederlandse Gebarentaal. Zo maken we Nederland toegankelijker. Hoe zo’n vertaling gaat? Ik neem je mee.’

‘Het vragenuur begint altijd om 14.00 uur. Anderhalf uur eerder lopen we het gebouw van de Tweede Kamer binnen. We zijn met z’n vieren: twee tolken Nederlandse Gebarentaal, een visagist en ik (of een van mijn Berengroep-collega’s). Het is hier best een doolhof, maar inmiddels weten we de weg. We stappen op de grote roltrap in het midden van de Statenpassage, lopen langs de plenaire zaal en nemen nog een trap naar de derde verdieping.’

‘Op de afdeling DVR (Dienst Verslag en Redactie) hebben we een voorbereidingsruimte om de live vertaling voor te bereiden. De visagist heeft ondertussen haar spullen klaargelegd en begint met het “cameraklaar maken” van de eerste tolk. Ze doet de make-up en het haar zo dat het er goed uitziet onder de felle studiolampen. Ik zet ondertussen de computer aan en open alvast het woordenboek van het Nederlands Gebarencentrum. Die gaan we zo zeker gebruiken.’

Voorbereiden

‘In de Tweede Kamer wordt veel en snel gesproken. En er worden veel termen gebruikt die je niet zo snel gebruikt in dagelijkse gesprekken. Denk aan contramine, constitutionele toetsing of amendement. Die woorden zoeken de tolken op in het gebarenwoordenboek. Maar ja, wat zoek je dan op? Hoe weet je wat die kamerleden gaan zeggen?’

‘Zeker weet je dat natuurlijk nooit, maar we krijgen gelukkig wel wat voorbereidingsmateriaal. ‘s Ochtends is bekend welke onderwerpen aan bod komen tijdens het vragenuur. We weten dan welke vragen gesteld worden en welke (kranten)artikelen erbij horen. Op basis daarvan kunnen de tolken bepaalde woorden en naamgebaren opzoeken. De tolk heeft wel kennis van de politieke thema’s nodig, want tijdens het vragenuur kan er zomaar afgeweken worden van het onderwerp of verwezen worden naar iets wat in een eerder debat aan bod kwam.’

Een optimale vertaling

‘Tolken bij het vragenuur is een intensieve opdracht. Vooral door het hoge spreektempo, de ingewikkelde inhoud en de onvoorspelbare wendingen. Daarom zijn er altijd twee tolken, die elkaar elke 15 minuten afwisselen.’

‘Op afstand kijkt iemand van het Nederlands Gebarencentrum mee om de tolken te coachen en ondersteunen. Als er na een kwartier gewisseld wordt videobelt de tolk even met een van de coaches. De coach geeft tips – bijvoorbeeld op gebaren en houding – zodat de kwaliteit van de vertaling nog beter wordt.’

Tot volgende week

‘En na een uurtje is het weer voorbij. De lampen en camera gaan uit. De visagist heeft haar spullen alweer ingepakt en als ook de tolken hun spullen hebben gepakt, lopen we met een “Fijne dag en tot volgende week!” weer naar de uitgang.’

Een debat

‘Nu weet je wat de tolken doen. Maar wat ik doe? Gelukkig is dat meer dan alleen het gebarenwoordenboek klaarzetten. Daar kom ik een andere keer op terug, dan neem ik je mee tijdens een debat.’

Kijk live mee

Het wekelijkse vragenuur in de Tweede Kamer begint elke dinsdag om 14.00 uur. Je kunt live meekijken via de livestream met gebarentolk. Er is ook een livestream zonder tolk. Bij beide livestreams kun je de ondertiteling aanzetten.

Je kunt het debat ook bekijken én terugkijken via de app Debat Direct. Tip: zoek in de app op ’tolk Nederlandse Gebarentaal’ om in een keer alle debatten en vragenuren met tolk te vinden.

Vertaald sinds 2022

Sinds januari 2022 verzorgen Berengroep en het Nederlands Gebarencentrum, samen met een groep tolken Nederlandse Gebarentaal, de vertaling van het wekelijkse vragenuurtje, de Algemene Politieke Beschouwingen en andere debatten.

Naast vertalingen naar Nederlandse Gebarentaal doet de Tweede Kamer nog meer om de politiek toegankelijker te maken. Zo worden de debatten en het wekelijkse vragenuur al sinds 2016 live ondertiteld en zijn er ook in en om het gebouw aanpassingen om de toegankelijkheid te vergroten.