Helaas, de scholen in Uganda zijn weer dicht. De kinderen zijn zo’n drie maanden naar school geweest, maar de corona-besmettingen liepen op. En dus werden de scholen weer gesloten en even later ook het hele vervoer platgelegd. Mensen mogen alleen met een auto of brommer de weg op als ze een essentieel beroep hebben of voor medische redenen. Er zijn nog steeds maar weinig vaccinaties beschikbaar; zo’n één miljoen vaccinaties voor een bevolking van ruim 45 miljoen, waarvan de helft minderjarig. Dus hoe het verder moet… ik weet het niet.

De hoogste klas bij ons op school heeft wel langer les gehad. Zij mochten ook in 2020 al naar school en hebben zo ongeveer een half jaar les gehad. En toen was het, een paar maanden geleden, tijd voor hen om examen te doen! Een soort CITO-toets, die in Uganda erg belangrijk is. Een belangrijk moment voor deze jongeren. Elke ouder in Uganda wil zien dat zijn of haar kind goed scoort op deze test. 

Het duurt altijd lang voordat de resultaten bekend zijn. Maar vorige week was het dan zover; in het hele land kregen alle scholen de resultaten toegestuurd. Er zijn vijf categorieën; divisie 1 tot en met 4, en gefaald, als je bij alle vijf vakken de laagste score hebt. Onze leerlingen hebben het niet goed gedaan. Van de 25 leerlingen valt tweederde in die laatste categorie “failed”. 

Ik ben niet heel erg verbaasd. Ik weet dat dit soort examens erg lastig is voor de leerlingen, en – eerlijk is eerlijk – de kwaliteit van het onderwijs laat ook zeker te wensen over. Wat me wel verbaasd heeft, is hoe de uiteindelijke toekenning van de categorie tot stand komt. Als je op één van de vijf vakken de laagste score hebt (een 9), dan kan je nooit hoger uit komen dan in categorie 4. Met die regeling maak je het dus erg moeilijk voor dove kinderen die moeite hebben met het Engels.

In een WhatsAppgroep met collega’s schreef ik dat onze leerlingen het dan drie keer zo zwaar hebben. 1. Ze doen examen in het vak Engels, dat voor hen minder toegankelijk is dan voor horende leerlingen. 2. Ze doen alle examens in het Engels, dat dus extra moeilijk is. 3. Als je het wel goed doet in andere vakken, maar moeite hebt met het Engels en daar een 9 scoort, dan word je daar dus nooit voor beloond.

In elk geval hebben deze leerlingen de school afgerond. De anderen zitten nu weer thuis. We wachten af tot we weer van start mogen gaan. Zodat we ook hen verder kunnen voorbereiden op dat uiteindelijke examen.

Mijn naam is Famke (Nakimuli) Wildeman, 41 jaar, en tolk Nederlandse Gebarentaal. Sinds de zomer van 2016 woon ik in Uganda. Ik werk daar als vrijwilliger op een dovenschool, Uganda School for the Deaf in Ntinda, in de hoofdstad Kampala. Ik geef les en ik zoek sponsors voor dove kinderen uit armere gezinnen. Ook onderhoud ik contacten met de tolken Gebarentaal. Zie voor meer info over mijn stichting Signs of Hope: www.signsofhope.nl / www.facebook.com/signsofhope.nl