Horen met twee oren, dat klinkt normaal en dat is het ook. Nou ja, voor de meeste mensen dan. Tot mijn achttiende was dit voor mij niet anders, toen hoorde ook ik gewoon normaal met twee oren. Maar, daar kwam verandering in.

Lang verhaal kort: ik werd in een periode van twaalf jaar langzaam doof, en maakte een hobbelige reis van kleine, bijna onzichtbare hoortoestelletjes in het oor naar krachtige, opvallende toestellen achter het oor. En rond mijn dertigste, zwaar slechthorend, strandde ik op het eindstation der hooroplossingen: een cochleair implantaat. In de audiologische volksmond ook wel CI. Een geweldig staaltje vernuft, waar ik inmiddels al zes jaar weer dankbaar mee kan horen.

Van twee naar één

Mijn hoortoestellen kreeg ik altijd in tweevoud, voor elk oor één. Logisch. Maar, van een CI krijg je er maar één. Ik heb dit lange tijd normaal gevonden. Dit was nu eenmaal wat er geboden werd vanuit de zorgverzekering en in het ziekenhuis. Er werd niet over twee CI’s gepraat. Ook in folders en brochures ging het altijd over ‘het CI’, in enkelvoud. Kortom, ik wist niet beter dan dat het CI één apparaat was waarmee je weer beter zou kunnen horen. En voor iemand die lange tijd nagenoeg doof was, vond ik dat idee alleen al fantastisch.

Positief overdonderd

Nu, zes jaar later kan ik volmondig zeggen dat één CI mij inderdaad ongelooflijk veel heeft teruggegeven. Ik kan bijvoorbeeld weer heel goed spraakverstaan in een rustige omgeving, ik kan behoorlijk goed telefoneren in combinatie met een extra accessoire en waar ik ook dolgelukkig van word, is dat ik weer volop kan genieten van muziek. Er gaat geen dag voorbij zonder Spotify. Dit en nog veel meer heeft mij zó positief overdonderd, dat ik de eerste jaren na implantatie vooral focuste op alles wat ik weer herwonnen had.

Maar…

Je voelt ‘m al aankomen, die ‘maar’. Wat wil ik nou nog meer?
Nou, ik wil nóg een CI, aan mijn andere oor. Niet omdat ik hebberig ben, niet omdat het kan (want het kan in principe dus niet), maar omdat ik steeds vaker problemen ervaar van mijn eenzijdige doofheid. Horen met één oor betekent namelijk onder andere: niet weten waar een geluid vandaan komt (ook wel richtinghoren genoemd). Het betekent dat ik altijd aan iemand moet vragen om naast mijn goede oor te lopen of zitten. En in een rumoerige omgeving heb ik veel moeite om mensen te verstaan.

Werk en rumoer

Laat ik voor mijn werk nu juist heel vaak in rumoerige omgevingen komen. Ik heb namelijk een eigen bedrijf in de evenementenbranche en werk regelmatig op bedrijfsborrels, netwerkevents, beurzen en bruiloften. Plekken waar veel mensen bij elkaar komen en waar het voor mij belangrijk is dat ik iedereen goed kan verstaan. Nu zijn hier allerlei foefjes voor. Zo gebruik ik soms een extra microfoon die ik bij mijn gesprekspartner houd, of ik schakel een speciaal programma in op mijn CI dat spraak filtert en achtergrondlawaai dempt. Dit zijn oplossingen waarmee ik uit de voeten kan. Maar na elke opdracht ben ik weer kapot en heb ik eigenlijk een dag nodig om bij te komen.

Een ander dingetje

Ik hoor weliswaar dat iemand mij roept, maar ik kan niet op gehoor bepalen waar deze persoon is, en soms weet ik ook niet eens wíe mij roept. Dus als er meerdere mensen in een ruimte staan, en ik hoor mijn naam, dan moet ik eerst drie keer om me heen kijken en op basis van gezichtsuitdrukkingen gokken wie van al die mensen mij zojuist heeft geroepen. In de open kantoortuin waar ik parttime werk, is dit een uitdaging, want om mij heen zijn verschillende mensen aan het bellen, vergaderen en kletsen. Soms staat er ineens iemand aan de linkerkant van mijn bureau en dan schrik ik me rot. Ik hoor die persoon niet aankomen. Daarnaast moet ik altijd een strategische plek uitzoeken waar ik goed overzicht heb over de hele werkvloer en waarbij er geen collega’s links van mij zitten. Als iemand links van mij iets vraagt terwijl er rechts van mij andere collega’s praten, dan kan ik dat niet verstaan.

Verkeersakkefietje

In het verkeer kost het me geen moeite om auto’s, sirenes of brommers te horen. Maar, van welke kant ze komen en hoe ver ze precies bij mij vandaan zijn? Geen idee. Fietsbellen en claxons van scooters of brommers hoor ik meestal niet, omdat mensen via links inhalen. Ze sorteren alvast links voor en beginnen dan te bellen. Maar links hoor ik niets. Zo had ik onlangs ook een akkefietje met een verkeersbeambte omdat ik blijkbaar een straatje in was gefietst dat afgesloten was. Een andere man op het trottoir wees naar ‘iets’ linksachter me: een opgefokte meneer in een geel vestje kwam op een drafje naar me toe. “U moet luisteren mevrouw!”, schreeuwde hij. Hij had dus al een paar keer geroepen dat ik daar niet in mocht en was not amused dat ik hem ‘negeerde’. Dit levert natuurlijk onzekere en onrustige situaties op voor mij als ik fiets.

In de bloei van mijn carrière

Dit zijn zomaar wat voorbeelden waar ik dagelijks mee te maken heb. Het is niet levensbedreigend (hoewel, in het verkeer …), maar ik weet zeker dat als ik een tweede CI zou krijgen, ik precies op de bovenstaande punten veel profijt van een tweede oor zou kunnen hebben. We hebben tenslotte niet voor niets twee oren gekregen, daarmee kunnen we bepalen waar geluiden vandaan komen en op welke afstand ze zijn. Onze hersenen kunnen op basis van de informatie die beide oren doorgeven, zeer ingenieus bepalen welke geluiden spraak zijn en welke geluiden lawaai en op die manier spraak uit lawaai filteren. Ik verwacht niet dat ik met twee oren veel meer zal horen, maar ik verwacht wel dat ik op mijn dynamische werkplekken beter kan inspelen op mijn omgeving en daardoor minder moe zal zijn na een dag werken. En minder onzeker in groepssituaties. Voor mij, als 36-jarige, in de bloei van mijn carrière, met grote plannen voor mijn bedrijf, zijn deze voordelen essentieel om me te blijven ontwikkelen in plaats van uit te vallen.

Van mono naar stereo horen

Maar nu komt het, een tweede CI wordt dus niet vergoed door de zorgverzekeraar. Dus als ik een tweede oor wil, zal ik dat zelf moeten betalen. Hoeveel kost dit? Zijn er meer mensen die dit gedaan hebben? Zijn er nog andere oplossingen? Is het misschien toch mogelijk om een zorgverzekeraar te overtuigen? Ik ga op onderzoek uit en houd je via deze blogreeks op de hoogte van mijn reis van mono naar stereo horen.