Iedereen doet het met elkaar. Het is de menselijke natuur. Iedereen heeft zo zijn eigen manier, vindt andere dingen prettig en kan soms onzeker zijn als het voor het eerst met een nieuw persoon gebeurt. Ik heb geteld met hoeveel mensen ik het gemiddeld op een dag doe: zevenentwintig. Crazy little thing called… communicatie.

In een wereld waarin het onmogelijk lijkt om nog een afgezonderd hutje op de hei te vinden, worden we bijna gedwongen om dagelijks te communiceren. Soms gaat dat heel makkelijk en heb je aan een half woord genoeg.

Soms ook niet.

Laatst had ik een gesprek met een vriend via WhatsApp. We spraken af dat hij langs zou komen om een hapje te eten. Een kwartier voordat hij er zou zijn, kreeg ik het bericht: ‘Hey, ik ben wat later. Ik moet nog even beton storten.’ Ik interpreteerde dat als een mooie manier om te zeggen dat hij nog naar het toilet moest voor een grote boodschap. Bedankt voor de (ietwat overbodige) informatie. Maar wat bleek? Hij, student aan een kunstacademie, was daadwerkelijk bezig met het storten van beton voor een kunstproject.

A dirty mind is a joy forever, zullen we maar zeggen.

Duidelijke communicatie is niet altijd vanzelfsprekend. Een misser zit in een klein hoekje, maar dat wil niet zeggen dat het altijd erg is. De beste miscommunicaties kunnen een bron van vermaak zijn, niet alleen voor jezelf en je gesprekspartner, maar soms ook voor een hele treincoupé.

Onlangs zat ik in de trein op weg naar mijn werk en ontstond er een gesprek met een medereiziger. Ze vertelde wat voor werk ze deed en zei: ‘Ik ben columnist bij Defensie.’ Ik wist niet dat er columns geschreven werden bij Defensie, dus ik was meteen geïnteresseerd. Ik vroeg haar waar ze dan zoal over schreef.
‘Nou, bijvoorbeeld over ingezonden brieven, als mensen ergens vragen over hebben.’
Machtig interessant, vond ik, want waar gingen die vragen dan over?
‘Vaak willen mensen advies over hun relatie of hoe ze met een conflict tussen vriendinnen om moeten gaan. We krijgen soms hele intieme en persoonlijke vragen. Het is erg gevarieerd.’

Op dit punt waren er in mijn ogen twee vraagtekens te zien.

Mijn brein begon het gesprek terug te draaien en toen ik weer bij het begin aangekomen was, wist ik opeens waar het hier was misgegaan. Ze was geen columnist bij Defensie, maar bij het meidenblad De Fancy! Die ontdekking zorgde niet alleen bij mij en haar voor een smakelijke lach, maar ondertussen was de hele coupé mee aan het genieten van deze vergissing.

Op mijn werk miscommuniceer ik zelf ook heel wat af. Soms in mijn gesproken Nederlands, maar nog veel vaker in mijn gebruik van Nederlandse Gebarentaal. Dat laatste is ook niet zo gek als je de taal, die sommige collega’s van jongs af aan hebben geleerd, nauwelijks spreekt.

Gelukkig mág ik ook blunderen met mijn collega’s.

Sterker nog, het wordt aangeraden om te blunderen, vooral als het alternatief is dat je het niet eens probeert. Wat dat betreft communiceert niemand perfect en de beste manier om te leren is nou eenmaal om af en toe ook te struikelen.

Het fijne aan veel miscommunicaties is dat je vaak nog wel een tweede kans krijgt om je punt over te brengen. Zolang de intentie goed is, is men echt bereid om geduld met je te hebben en je te helpen. Ik weet zeker dat mijn dove collega’s die mij zien worstelen met bepaalde gebaren (naast een beetje medelijden) ook blij zijn dat ik het in ieder geval probeer. En ik hoop dat ze soms ook een beetje trots zijn als het me lukt.

Ondertussen vraag ik me wel af of ik ooit nog het verschil tussen 15 en 50 ga leren, verwar ik regelmatig de gebaren voor ‘dank je wel’ en ‘ik hou van je’, en onthoud ik alleen door een schunnig ezelsbruggetje het verschil tussen ‘vader’ en ‘moeder’. Hoog tijd om wat te oefenen met de Kindergebarenapp op mijn telefoon.

Dat kan mooi terwijl ik lekker nog even beton ga storten voordat we gaan lunchen.

Erik werkt bij Tolkcontact en helpt mensen zoeken naar een tolk voor verschillende afspraken. In zijn vrijwilligerswerk gaat hij in gesprek met scholieren over de diversiteit van de samenleving en hoe we met elkaar een leefbare wereld kunnen maken. Om ’s avonds bij te komen kijkt hij graag een film onder het genot van een glaasje wijn.