Nieuws > algemeen > Spaanse monnik bedenkt al 500 jaar geleden een handalfabet

Spaanse monnik bedenkt al 500 jaar geleden een handalfabet

15-08-2025 algemeen , samenleving & maatschappij

Wist je dat het handalfabet al in de zestiende eeuw is ontstaan? De Spaanse monnik Pedro Ponce de León maakte zich zorgen over de opvatting dat dove en slechthorende mensen niet konden lezen, schrijven of spreken. Daarom ontwikkelde hij een handalfabet.

Duizenden jaren lang dacht men dat je alleen een taal kon leren door ernaar te luisteren. De Oudgriekse filosoof Aristoteles was er zelfs van overtuigd dat dove mensen niet konden denken, omdat ze geen taal hadden. Hij dacht dat dove mensen dom waren. Vandaar de ouderwetse uitdrukking doofstom.

Pedro Ponce León

Gelukkig denkt men daar nu heel anders over. En daar heeft Ponce de León een grote rol in gespeeld. Hij ontwikkelde een handalfabet om te communiceren met dove en slechthorende monniken binnen én buiten het klooster. Er bestond al een communicatiesysteem in het klooster waarmee tijdens de dagelijkse stiltemomenten gecommuniceerd kon worden. Ponce de León bedacht op basis daarvan een gebarensysteem dat later weer de basis was voor andere gebarensystemen. Hij stichtte een school in het klooster voor dove kinderen en richtte zich vooral op het leren spreken van een taal. Daarnaast gaf hij de kinderen les in schrijven en in eenvoudige gebaren.

Vingerspellen

Een andere Spaanse geestelijke uit die tijd, priester en taalkundige Juan Pablo Bonet, pakte dit in 1620 verder op en schreef een boek over het handalfabet en vingerspellen. Het boek had de titel: Reducción de las letras y arte para enseñar a hablar a los mudos (vertaald: Versimpeling van de letters en de kunst van het leren spreken aan doven). Het boek bevatte het eerste bekende gedrukte handalfabet in Europa. En hij leerde dove mensen elke letter koppelen aan een fonetische klank met ondersteuning van het handalfabet.

Eerste dovenschool

De oudste dovenschool ter wereld is gevestigd in Parijs, Frankrijk. Deze school werd opgericht in 1760 door Charles-Michel de l’Épée. De school was bedoeld om doven onderwijs te bieden. In Nederland werd de eerste dovenschool in 1790 opgericht in Groningen door Henri Daniel Guyot. De oprichting van deze school, het Instituut voor Doven, was een belangrijk moment in de Nederlandse dovengeschiedenis en bood onderwijs aan dove kinderen.