Uit een reeks onderzoeken van de University of Queensland (Australië) blijkt dat er nog altijd een stigma (negatief beeld) hangt aan hoortoestellen. Men heeft het vooroordeel dat een hoortoestel alleen wordt gedragen door ouderen en kwetsbaren. Dit heeft gevolgen voor de zelfacceptatie bij iemand met gehoorverlies.

Ondanks dat ook veel jongeren een hoortoestel dragen, blijft er een stigma bestaan over hoortoestellen. Het beeld dat alleen ouderen, kwetsbaren en zelfs minder intelligenten een hoortoestel zouden dragen is hardnekkig en onwaar. De universiteit in Australië deed onderzoek naar het effect van dit stigma op de mensen met gehoorverlies én op familieleden en hoorprofessionals.

Het onderzoek

De onderzoekers spraken 65 mensen: slechthorende volwassen, familieleden en audiciens. Verrassend genoeg kijkt elke groep anders tegen het stigma aan. Uit het onderzoek blijkt dat familieleden zich zelden schamen voor het gehoorverlies van hun naaste, maar wel worstelen met hoe ze kunnen helpen op gelijkwaardig niveau. Audiciens denken dat het hem zit in de zichtbaarheid van een hoortoestel, terwijl de cliënten juist positief zijn over de moderne hoorhulpmiddelen.

Luid en betuttelend

De mensen met gehoorverlies zijn bang om gezien te worden als ‘anders’ en mijden soms sociale situaties. Ze zijn bang om gediscrimineerd te worden, of afgewezen bij bijvoorbeeld een sollicitatie of een levensverzekering. Daarnaast ervaren ze dat hulpverleners te luid of betuttelend communiceren – harder praten helpt namelijk vaak niet, duidelijker articuleren wel. En ze staan vaak voor het dilemma: ‘Vertel ik wel of niet dat ik slechthorend ben?’

Humor

Een ander opvallend detail uit het onderzoek is dat veel slechthorenden humor gebruiken om ongemakkelijke situaties te doorbreken en zelf de regie te pakken. Door een grap te maken over een misverstand, verlichten ze de spanning. Maar grappen van anderen, met name onbekenden, kunnen juist pijnlijk zijn als ze ten koste gaan van de beperking.

Conclusie

Uiteindelijk is de conclusie dat dragers van een hoortoestel vaak zelf geen problemen ervaren, maar dat zij zich toch geremd voelen door de mening van andere mensen. Het beeld over hoortoestellen heeft invloed op de eigen acceptatie van een hoorhulpmiddel. Voor hoorzorgprofessionals is het belangrijk dat zij verder kijken dan de techniek. Door ook daar het stigma rondom hoortoestellen weg te nemen, zal de manier waarop zij met cliënten communiceren automatisch verbeteren. Dit heeft indirect weer invloed op de acceptatie van het gehoorverlies van de cliënt.

Meer lezen

Wil je het hele onderzoek lezen? Je vindt het in de International Journal of Audiology.