Op 29 oktober zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Natuurlijk is het van belang dat elke stemgerechtigde diens stem kan uitbrengen, daarom wordt er hard gewerkt aan toegankelijke stembureaus. Wat wordt er zoal geregeld voor doven en slechthorenden?

Een goede akoestiek, gebarentalige stembureauleden of een tolk Nederlandse Gebarentaal op locatie kunnen helpen om de communicatie eenvoudiger te maken. Op waarismijnstemlokaal.nl kun je zien welke toegankelijkheidsvoorzieningen er zijn op de stembureaus bij jou in de buurt.

Onbeperkt stemmen

Deze voorzieningen zijn fijn, maar beperken je vaak wel in je keuzevrijheid van waar je gaat stemmen. Ben je doof of slechthorend, dan kun je op 29 oktober in veel gemeenten bij elk willekeurig stembureau terecht. Deze gemeenten maken ál hun stembureaus toegankelijk met een tolk Nederlandse Gebarentaal op afstand. Ze maken hierbij gebruik van de dienst Tolk op afstand, die ook deze verkiezingen gratis wordt aangeboden door Berengroep.

VNG (de Vereniging van Nederlandse Gemeenten) roept in het actieplan Toegankelijk stemmen op om minimaal één stemlokaal te voorzien van een gebarentalig stembureaulid of tolk Nederlandse gebarentaal op afstand. Thomas Schansman, manager zakelijke dienstverlening bij Berengroep, ziet dat anders: ‘Wij roepen gemeenten op om ál hun stembureaus toegankelijk te maken met een tolk op afstand.’

Alle stembureaus toegankelijk

Schansman spreekt deze weken veel gemeenteambtenaren die bezig zijn met de organisatie van de Tweede Kamerverkiezingen in hun gemeente. ‘Het is goed om te zien dat toegankelijkheid een belangrijk thema is bij het organiseren van de verkiezingen. Voor blinden en slechtzienden worden bijvoorbeeld kandidatenlijsten in braille of een stemmal met audio-ondersteuning geregeld. Dat zijn vrij kostbare aanpassingen, daarom kunnen deze aanpassingen niet op ieder stembureau worden ingezet’, legt hij uit.

‘Voor doven en slechthorenden is dat anders. Gemeenten kunnen ook deze verkiezingen weer gratis gebruikmaken van onze dienst Tolk op afstand. Daarmee zijn ál hun stembureaus toegankelijk voor doven en slechthorenden. Het enige dat ze hoeven te doen is een poster met QR-code op te hangen of neer te leggen in alle stemlokalen. We zijn blij dat al meer dan de helft van de gemeenten meedoet. Een toegankelijk Nederland begint immers bij de politiek.’

Geen vervanging, wel een aanvulling

Is een gebarentalig stembureaulid of gebarentolk op locatie daarmee overbodig? ‘Zeker niet. Het inzetten van een tolk op afstand is geen vervanging van een gebarentalig stembureaulid of gebarentolk op locatie, maar een aanvulling. Het is simpelweg onmogelijk om alle ruim 9.000 stembureaus op locatie toegankelijk te maken. Met de inzet van gebarentolken op afstand kunnen wél alle stembureaus toegankelijk zijn. En kunnen dove en slechthorende kiezers bij elk stembureau hun stem uitbrengen.’

Gelijkwaardig meedoen

Is het echt nodig dat dove en slechthorenden een tolk kunnen inzetten? ‘Er zijn 1,8 miljoen doven en slechthorenden in Nederland. Veel van hen zullen bij het stemmen geen gebruikmaken van de tolk, want vaak lukt communicatie een-op-een prima en de procedure van het stemmen is bekend’, vertelt Schansman. ‘Maar het is goed dat de mogelijkheid er is, want ook dat is toegankelijkheid; ervoor zorgen dat iedereen gelijkwaardig mee kan doen. En als de communicatie wel lastiger gaat of er iets onverwachts gebeurt op het stembureau, bijvoorbeeld als de stembiljetten op zijn, dan kan er gelijkwaardig gecommuniceerd worden.’

Stemmen met een tolk op afstand

Ben je doof of slechthorend en versta je de medewerker van het stembureau niet (goed)? Dan kun je tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober gratis gebruikmaken van ‘Tolk op afstand’.

Hoe? Dat is heel eenvoudig. Je scant de QR-code die in het stemlokaal ligt. Daarna kom je direct in contact met een gebarentolk via je eigen telefoon of tablet. De tolk vertaalt wat de stembureau-medewerker zegt en omgekeerd; in gebarentaal of tekst, wat jij wil.

Op doof.nl/verkiezingen vind je een video met meer uitleg. Daar vind je ook een overzicht van gemeenten die hun stembureaus op deze manier toegankelijk maken.