Wist je dat je gehoor en je hersenen nauw met elkaar verbonden zijn? Slecht horen kan het risico op dementie verhogen. Sterker nog, onbehandeld gehoorverlies is de grootste risicofactor voor dementie die je zelf kunt aanpakken.

Het onderzoek

In 2017 stond er een belangrijk artikel in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet. Daarin werd gehoorschade genoemd als het grootste risico op dementie. Dr. Sebastian Köhler en dr. Kay Deckers werken bij het Alzheimer Centrum Limburg in Maastricht en zijn experts op het gebied van hersengezondheid. Zij waarschuwen dat we voorzichtig moeten zijn met deze conclusie. “Er zijn maar drie kleine onderzoeken gedaan naar de relatie tussen gehoorschade en dementie. Bij zo’n klein onderzoek kan toeval een grote rol spelen,” legt Köhler uit.

Toch is het verband niet uit te sluiten. Er zijn hierover twee theorieën:

• Mensen die slecht horen, doen minder mee aan het sociale leven. Maar sociaal contact houdt je hersenen juist actief.
• De hersendelen die bij het gehoor betrokken zijn, raken al in een vroege fase van dementie beschadigd.

Helpt een hoortoestel echt?

In Amerika hebben onderzoekers uitgezocht of gehoorapparaten helpen: 850 mensen kregen drie jaar lang een hoortoestel. De resultaten werden in 2023 bekendgemaakt: er was geen verschil in achteruitgang tussen mensen met en zonder gehoorapparaat. Alleen bij een kleine groep ouderen (gemiddeld 79 jaar) zagen ze een klein positief effect. Het volledig onderzoeksrapport kun je hier lezen.

Nieuwer onderzoek laat echter zien dat behandeling van gehoorverlies wel degelijk helpt: de cognitieve achteruitgang bij mensen met gehoorverlies kan dan bijna halveren. Maar belangrijk is wel dat het niet alleen om een hoortoestel gaat, maar ook om de begeleiding vanuit de audicien. Mensen hebben ondersteuning nodig om te wennen aan het hoortoestel, nieuwe luisterstrategieën te ontwikkelen en problemen in de communicatie op te lossen.

Bescherm je gehoor!

Gehoorschade kun je in veel gevallen al grotendeels voorkomen. Ga je naar een concert of een festival? Gebruik oordoppen. Goede herbruikbare oordoppen kun je bij de audicien kopen. ook voor kinderen bestaan er speciale oordoppen.

Meer tips om je gehoor te beschermen:

• Blijf uit de buurt van luidsprekers. Hoe verder weg je staat, hoe minder hard het geluid in je oor komt.
• Gebruik een koptelefoon met noise canceling, zodat je het volume niet zo hard hoeft te zetten.
• Werk je in een lawaaierige omgeving? Je werkgever is verplicht om je te beschermen tegen lawaaischade.

Laat je gehoor checken vanaf je 50e

Bij het ouder worden krijgt bijna iedereen last van gehoorverlies. Een gehoorapparaat kan enorm helpen, maar het lost niet alles op. Het is belangrijk dat je je op tijd laat onderzoeken. Vanaf je 50e moet het testen van je gehoor net zo normaal zijn als een tandartsbezoek of het meten van bloeddruk. Alleen zo kunnen we de impact van gehoorverlies op dementie verkleinen en mensen langer mee laten doen in de samenleving.