‘Als oudere slechthorende word je vaak voor dementerend aangezien’
Het artikel hieronder maakte de redactie van Doof.nl voor het tijdschrift Seniorenwijzer. Omdat het op 23 september Werelddovendag (WDD) is, besteedt Seniorenwijzer in de nazomer-editie extra aandacht aan het gehoor. Daar wilden wij natuurlijk graag aan meewerken!
Ouderdom komt met gebreken. Het gezegde gebruikt u zelf misschien wel eens, of het komt u juist de oren uit. Slechthorendheid is bij uitstek iets dat vaak met een hoge leeftijd wordt geassocieerd, maar eigenlijk op alle leeftijden kan ontstaan. Hoe is het om als senior slechthorend te zijn? Wat kunt u doen als uw gehoor achteruitgaat? Doof.nl gaat voor de Seniorenwijzer met twee ervaringsdeskundigen in gesprek.
Plots niets meer horen
Henk van Rees (foto rechts) is 66 jaar. Toen hij 40 was, werd hij plotsdoof. Dit betekende dat hij ineens niets meer hoorde. Dat was de eerste jaren niet makkelijk, vertelt hij. Op zijn 55e, elf jaar geleden, bleek Henk in aanmerking te komen voor een cochleair implantaat (CI). Dit zet geluidssignalen om in elektrische signalen en stuurt die door naar de gehoorzenuw. ‘En kijk mij nu eens!’ vertelt Henk enthousiast. ‘Ik had nooit gedacht dat ik nu vanuit mijn achtertuin telefonisch een interview zou doen. Ik hoor lang niet alles, zeker in drukke omgevingen niet, maar ik ben niet doof meer. Ik noem mezelf slechthorend.’
Onbegrip
‘Veel mensen begrijpen dat alleen niet echt. Die zeggen dan ‘maar je hebt toch zo’n mooi apparaat?’ Zo werkt het helaas niet helemaal.’ Henk loopt vaker tegen onbegrip aan. ‘Als je wat ouder bent en niet reageert als iemand iets vraagt, of een verkeerd antwoord geeft, word je vaak voor vergeetachtig of dementerend aangezien.’ Harde muziek in winkels en restaurants is ook iets waar Henk last van heeft. ‘Je kunt wel vragen of het zachter kan en soms kan dat, maar niet altijd. En je moet er zelf steeds achteraan. Eén keer heb ik meegemaakt dat een ober op een terras in Kroatië zelf voorstelde om de muziek zachter te zetten. Dat verraste me zo!’
Steeds minder horen
Sije de Jong (73, foto rechts) ging rond zijn 50e slechter horen door de ziekte van Ménière. Dit is een aandoening in het binnenoor die leidt tot duizeligheid, tinnitus en gehoorverlies. Zijn gehoor herstelde in de jaren erna gedeeltelijk, maar later ging het weer hard achteruit. Toen hij 66 was, hoorde Sije dat hij net als Henk in aanmerking kwam voor een cochleair implantaat. Een half jaar later was het CI een feit. ‘Ik ben er heel blij mee. Ik versta mensen beter, zeker in combinatie met een hoortoestel aan mijn andere oor.’
‘Kunt u me aankijken als u praat?’
Je moet open zijn over je gehoorverlies, vindt Sije. ‘Onbekenden weten natuurlijk niet dat ik slechthorend ben. Dus ik zeg vaak ‘ik hoor slecht, kunt u het nog een keer zeggen?’. Ik vind het lastig dat veel mensen je niet aankijken als ze tegen je praten. Het mondbeeld gebruik ik als ondersteuning om mensen te kunnen verstaan. Dus dat zeg ik ook vaak. Je moet niet bang zijn, je moet het gewoon zeggen als je iets niet verstaat. Dan houdt men er meestal wel rekening mee.’
Fan van schrijftolken
Sinds hun pensionering zijn beiden actief als vrijwilliger. Ze maken bij vergaderingen gebruik van een schrijftolk, die ze inzetten via Tolkcontact. ‘Dat is een tolk die met een speciaal toetsenbord heel snel typt wat iedereen zegt’, vertelt Sije. ‘Op een scherm zie ik dan wat er gezegd wordt. Echt een uitkomst.’ Henk is eveneens enorm fan van schrijftolken: ‘Het is sowieso handig om alles te kunnen lezen als je niet goed hoort. En een bijeenkomst met een schrijftolk erbij kost me minder energie.’
Duidelijk en zichtbaar maken
We vroegen de heren tips voor lezers die gehoorverlies ervaren. Het belangrijkste advies van Sije: wacht niet te lang met informeren naar een hoortoestel. ‘Hoe slechter je gehoor wordt, hoe moeilijker het is om te wennen aan horen met een hoortoestel. Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen die langer wachten om iets aan hun gehoorverlies te doen, een grotere kans hebben om dementie te ontwikkelen.’ Henk heeft drie tips. ‘De eerste is: maak duidelijk dat je slechthorend bent en wat jou helpt. Ten tweede: maak het zichtbaar! Er zijn bordjes en broches om aan te duiden dat je slechthorend bent. Tot slot: zoek uit of een schrijftolk iets voor je is. Dat is mijn belangrijkste tip!’
Bron: Seniorenwijzer
Meer lezen
Meer artikelen over gehoor in de Seniorenwijzer:
Reacties