Dansgezelschap 20Hertz begint eerste dansschool voor dove mensen: ‘We creëren een nieuwe danstaal’

20Hertz is de eerste dansschool voor doven en slechthorenden in Nederland. Sharon Wesseling en Floris Mentink, artistiek en zakelijk leider van 20Hertz, vertellen over visuele voorstellingen, muziek met extra lage basfrequenties en de reizende dansschool.

20Hertz is een dansgezelschap opgericht in Maastricht in 2022. De naam is geïnspireerd op de minimale geluidsfrequentie die mensen kunnen horen. Het team en de dansers van 20Hertz zijn doof, slechthorend en horend. Hun missie is om dans toegankelijk te maken voor iedereen. Een grote uitdaging, die Sharon, Floris en de rest van het team met veel enthousiasme aangaan. Doof.nl sprak het enthousiaste duo toen ze bezig waren met een nieuw spannend project.

Dans als universele taal

Sharon is de oprichter van 20Hertz. Ze is dansdocent en gebruikt gebarentaal én lichaamstaal tijdens haar lessen. ‘Ik zie dans als een universele taal. Of je nu een tolk inzet of niet, iedereen komt wel mee. Als iemand het ritme niet hoort, dan probeer ik het met mijn bewegingen te laten zien.’

Sharon kreeg een middenoorontsteking toen ze elf maanden oud was. De oorontsteking bleek chronisch en ze werd slechthorend. Ze heeft er altijd van gedroomd om danser te worden. ‘Mijn slechthorendheid hoort bij mij. Het heeft mij nooit tegengehouden om van mijn hobby mijn beroep te maken.’ Ze haalde haar diploma aan de Fontys dansacademie in Tilburg in 2019.

Floris volgde na het conservatorium in Tilburg een marketingopleiding en doet nu de marketing en produceert de muziek van 20Hertz. Het bestuur van 20Hertz bestaat naast Floris en Sharon uit voorzitter Serhat Agacan, secretaris Fauve Doudouce en penningmeester Mieke Commandeur.

Bekijk hier de trailer van hun nieuwste dansvoorstelling: Grondslag.

Het ontstaan van 20Hertz

In het laatste jaar van de dansacademie merkte Sharon dat ze moeite had met het volgen van de repetities. ‘Harde of slecht gemixte muziek deed pijn aan mijn oren. Als ik last heb van mijn oren, kan ik niet functioneren. Ik had geen zin om dat steeds uit te leggen aan mijn omgeving. Dat dansen lastig is met een gebroken been snappen mensen wel, maar je kan niet zien dat ik slechthorend ben.’ Sharon begon erover na te denken hoe het is als je helemaal niets hoort. Ze leerde de Nederlandse Gebarentaal en dook in de Dovencultuur. Daar leerde ze veel over dove mensen, maar ook over zichzelf als slechthorend persoon.

Floris en Sharon leerden elkaar negen jaar geleden kennen. Floris zat toen op het conservatorium in Tilburg. Sharon vroeg aan Floris of hij een nummer wilde maken voor haar dansshow. Sindsdien heeft hij al haar muziek gemaakt, en haar zelfs aangemoedigd om met het dansgezelschap te beginnen. Dat gebeurd op 22 februari 2022. Het bestuur zette op deze dag de handtekeningen bij de notaris en stichting 20Hertz was er! Sindsdien maken ze dansvoorstellingen die toegankelijk zijn voor zowel dove als horende bezoekers. Zo werkten ze mee aan de campagne ‘Denk Unlimited’, die vier Dutch Creativity Awards won. 

Hoe maak je dansen toegankelijk?

Van de danslessen tot de visuals in de achtergrond: bij alles wordt aan de toegankelijkheid ervan gedacht. 20Hertz heeft allerlei middelen om een dansles voelbaar en zichtbaar te maken: flitsende lichten, lage basfrequenties, visuals, aanraking en dove en horende dansers die samenwerken. Tijdens de repetities wordt er constant gekeken of iedereen meekomt en of er aanpassingen nodig zijn. Sharon zegt dat elke repetitie een onderzoek is: hoe bewegen mensen zonder muziek? Hoe bewegen dansers zich in een groep? De lessen worden in het Nederlands en Nederlandse Gebarentaal gegeven.

Floris stelt de muziek zo af dat zo veel mogelijk mensen het kunnen horen en voelen. ‘Ik zorg altijd dat er een voelbare bas in zit en dat er een duidelijk ritme is. Een duidelijke vierkwartsmaat die je goed kunt voelen.’ Met de muziek wordt ook veel geëxperimenteerd. Zo maakt Floris ook wel eens muziek die je oncomfortabel laat voelen, of muziek die klinkt als de geluiden die Sharon hoort. 

Ook de danspassen zijn gemaakt om visueel een boodschap over te brengen. Sharon: ‘Doofheid wordt soms gezien als een heel zwaar onderwerp. Daarom vind ik het juist leuk om dans luchtig te maken. Ik kies graag voor hiphop, omdat ik dat visueel heel sterk vind.’ Ritme heeft volgens Sharon niet altijd met muziek te maken. ‘Er zit ook een ritme in hoe je praat of je loopt, bijvoorbeeld. Als er geen muziek is om je aan vast te houden, dan creëer je samen het ritme.’

Toegankelijkheid ontdekken

20Hertz wil toegankelijk zijn voor iedereen: voor mensen die helemaal niets horen, en mensen die alles horen. Dat is soms best lastig. Sharon vertelt dat ze constant onderzoek doet: hoe hard moet de muziek en hoe leggen we opdrachten uit bijvoorbeeld? Floris vertelt verder: ‘Tegen de tijd dat een doof persoon de muziek begint te voelen, staat een horend persoon al met zijn handen tegen zijn oren gedrukt. Dat blijft een zoektocht. Er is niet één ijkpunt waarop je kan zeggen: als je dit doet, dan kunnen alle dove dansers meedoen. We willen in de toekomst nog meer experimenten met verschillende technieken.’

20Hertz begrijpt dat niet elke dansschool of theatergroep de lesmethodes kan omgooien omdat er een dove danser is. Maar openstaan voor een goed gesprek en een tolk Nederlandse Gebarentaal inzetten, is het begin, zegt Floris. ‘Ik heb berichten ontvangen van mensen die geweigerd zijn door dansscholen en -groepen. Die zeggen dan: heel leuk dat je wilt dansen, maar bij ons kan het niet. Wij proberen het bewustzijn te creëren dat het wel kan.’

De juiste intentie

Als je iets voor de doelgroep wilt doen, dan moet je het samen doen. Sharon: ‘Ik vind het heel belangrijk dat we de taal kennen, de cultuur kennen, de humor kennen en de mensen kennen. Zonder dat kun je geen samenwerking aangaan.’ 20Hertz wil in de eerste plaats een mooi product neerzetten. Dat er dove mensen aan meewerken, zou normaal moeten zijn. Tijdens de première van hun nieuwste voorstelling zei een bezoeker dat hij niet wist welke danser doof of horend was. Dat vonden Floris en Sharon een prachtig compliment. Geen verschil tussen doof en horend is precies de bedoeling.

Aanmelden!

De volgende stap van 20Hertz is een dansschool voor dove en slechthorende kinderen en volwassenen in Den Bosch en Amsterdam. De lessen worden gegeven vanaf 6 januari in Nederlandse Gebarentaal. Meld je nu aan voor 20Hertz Academy!