Je kijkt naar een voorstelling in het theater. Je zet een bril op je neus en ineens kun je direct meelezen wat er gezegd wordt. In het Nederlands, Engels of een willekeurige andere taal. Dat kan dankzij de nieuwe AI-bril, die gesproken tekst omzet naar live ondertiteling. Dit maakt Nederlandtalige voorstellingen toegankelijk voor iedereen die graag naar het theater wil en doof of slechthorend is, of weinig Nederlands spreekt.

De AI-bril, LiveText genaamd, is een idee van Het Nationale Theater (HNT) in Den Haag. De officiële introductie van LiveText is op het Holland Festival eind juni 2025. In de tussentijd wordt de bril uitgebreid getest en verbeterd. Vanaf het najaar zijn de brillen gratis te gebruiken bij alle voorstellingen in de theaters van HNT, zoals de Nationale Schouwburg en Theater aan het Spui. HNT neemt de brillen ook mee naar de eigen theatervoorstellingen die het in andere theaters in het land opvoert.

Voorstelling volgen dankzij AI

Tot nu toe is er zelden onder- of boventiteling in het theater, vertelt HNT. Dat komt doordat het vooraf invoeren van een script ontzettend veel tijd kost. Bij LiveText hoeft dat allemaal niet, omdat AI (artificial intelligence of kunstmatige intelligentie) de gesproken tekst van elke acteur apart omzet naar tekst en deze indien gewenst vertaalt. Het vertalen kan naar 223 talen – ook naar talen met andere tekens, zoals Russisch of Japans, of talen waarin van rechts naar links gelezen wordt, zoals Arabisch. Hierdoor kunnen behalve doven en slechthorenden ook mensen die geen Nederlands begrijpen de Nederlandstalige theatervoorstellingen goed volgen.

Bekijk hieronder de video over LiveText:

Nieuwe stap naar meer toegankelijkheid

Het Nationale Theater is trots op deze wereldwijde primeur. Directeur Cees Debets vertelt: ‘Het Nationale Theater zet hiermee een nieuwe stap in het toegankelijk maken van theater voor iedereen. We werken er hard aan om de kennis over deze innovatie te delen met andere theaters en producenten. Hoe vaker we dit als sector inzetten, hoe meer mensen in Nederland én wereldwijd zonder drempels van theater kunnen genieten.’

Meer informatie

Wil je meer weten over LiveText? Alles over de werking van de bril en nog veel meer informatie vind je bij Het Nationale Theater:

• Onze slimme AI-bril met ondertiteling in 223 talen is een wereldwijde primeur

HNT toegankelijk voor iedereen

Het Nationale Theater zet zich al jaren in voor toegankelijk theater voor mensen met een beperking. Lees het artikel over HNTonbeperkt en kijk welke toegankelijke voorstellingen er op de planning staan.

Foto’s: Ali Parpaei en Francine van der Wansem