Dagbesteding in Nederlandse Gebarentaal: de zorgboerderij van Jochem en Evita

Appeltaart bakken, konijnen verzorgen of aan de slag in de houtwerkplaats. Bij de zorgboerderij van Evita en Jochem Goudriaan kunnen doven en slechthorenden terecht voor dagbesteding.

Evita en Jochem Goudriaan zijn elf jaar getrouwd en hebben zes kinderen. Ook zijn ze beiden doof. Hun zorgboerderij ligt in de buurt van Scherpenzeel en bestaat onder andere uit een grote boerderij, ruimte voor 26.000 kippen en een houtwerkplaats. Jochem: ‘De mensen die bij ons komen, zijn doof of slechthorend en hebben een meervoudige beperking. Ze komen bij ons via bijvoorbeeld ‘s Heeren Loo, De Wilgenhoeve of Coöperatie Boer en Zorg. Als mensen nog geen dagbesteding hebben, of geen passende dagbesteding, dan kunnen ze bij ons komen. Nieuwe mensen krijgen altijd twee proefdagen. Dan kunnen wij en zij ervaren of we bij elkaar passen.’

Dezelfde taal

De zorgboerderij is een van de weinige dagbestedingsplekken in Nederland waar iedereen de Nederlandse Gebarentaal gebruikt. ‘Mensen voelen zich bij ons thuis, omdat ze kunnen communiceren in gebarentaal’, vertelt Jochem. ’Je kunt hier met iedereen een gesprekje hebben, of mee ‘luisteren’ met anderen. Sommigen hebben dat thuis niet. Ze hebben geen dove partner en in de supermarkt kan men geen gebarentaal. Bij ons krijgen mensen weer kracht, waardoor ze beter om kunnen gaan met de ontoegankelijke samenleving.’ Cliënten hebben een Wlz-indicatie nodig. ‘Veel mensen vinden het lastig om een aanvraag bij een gemeente te doen,’ zegt Jochem. ‘De communicatie met gemeenten gaat vaak heel moeilijk. Daar proberen we ook mee te helpen.’

Met de paplepel ingegoten

Evita is opgegroeid op de zorgboerderij van haar ouders. Evita en Jochem kregen in 2012 de kans om de zorgboerderij van vrienden van haar ouders over te nemen. Op de zorgboerderij van haar ouders waren mensen met een visuele beperking welkom. Evita en Jochem wilden zich richten op een andere doelgroep: doven en slechthorenden met een beperking of op oudere leeftijd. Ze begonnen met drie mensen. Inmiddels lopen er wekelijks 35 mensen rond op de zorgboerderij; begeleiders en ‘hulpboeren’. Zo worden de cliënten genoemd die op de zorgboerderij dagbesteding hebben. Sommigen komen één dag per week, anderen komen meerdere dagen.

Genoeg te doen

Hulpboeren kunnen met verschillende taken aan de slag. Hout kloven in de werkplaats of eieren rapen in het kippenhok. Anderen vind je aan de knutseltafel of in de keuken, waar taarten worden gebakken. En dan zijn er nog de moestuin, de huisdieren en het huishouden.

Bijzondere plek

‘De dagbesteding die wij hier bieden, is niet haalbaar op andere plekken’, vertelt Jochem. ‘Ik maak me soms wel zorgen over dove mensen op horende dagbesteding. Een dove cliënt even snel iets laten lezen, zodat hij mee kan doen aan de activiteit? Zo werkt het niet. Soms denken begeleiders het op te lossen door een tolk te regelen. Maar begrijpen ze die ene tolk dan wel goed? Een tolk moet zich kunnen aanpassen aan het niveau van de cliënt en bepalen welke geluiden vertaald moeten worden. Een tolk moet weten wat interessant voor de tolkgebruiker is. Het is natuurlijk super als er gebarentaalvaardige begeleiders zijn, maar één is niet genoeg. Van de tien begeleiders moeten er wel vier of vijf gebarentaal kunnen. Anders mist iemand zoveel informatie. Doof zijn is gewoon een enorme beperking. Het is lastig om te voldoen aan de eisen aan goede dagbesteding voor doven met een beperking. Een tolk inzetten of wat gebaren kennen is echt niet voldoende. Andere bedrijven zijn van harte welkom om bij ons te komen kijken en van ons te leren. We laten graag zien hoe we het hier doen.’

Dat is ook de boodschap die Jochem en Evita hebben voor andere zorginstellingen: biedt alleen de zorg die je kunt bieden. Zij vinden dat ze niet voldoende kennis en ervaring hebben om horende mensen met een verstandelijke beperking te begeleiden. Daarom nemen ze geen horende hulpboeren aan. Hun zorgboerderij is gespecialiseerd in dagbesteding voor doven en slechthorenden, en dat is hun kracht.

In de toekomst

‘Evita en ik zijn nu ruim tien jaar bezig,’ vertelt Jochem. ‘We hebben in die jaren een heel sterke basis gelegd. We zijn begonnen met het pluimvee en biologische eieren verkopen. De houtverkoop loopt ook erg goed. We willen graag uitbreiden. In de toekomst willen we bijvoorbeeld graag een eigen winkel. Dat is ook een manier om contact te maken met de omgeving. In de ruimte die we nu hebben, kan dit nu niet. Misschien kunnen we dan ook ruimte verhuren voor evenementen of daar kerkdiensten organiseren. Maar het moet wel passen bij de groep en bij de mensen.’

Meer weten

Wil je meer informatie over de Gebarenboerderij of jezelf of een ander aanmelden? Bekijk de website of mail naar info@gebarenboederij.nl.