Dove ouderen de dupe van conflict bij De Gelderhorst

Zorgcentrum De Gelderhorst gaat gebukt onder een conflict tussen de ondernemings- en cliëntenraad (OR) en de Raad van Toezicht (RVT). Een verschil van inzicht over de toekomst van De Gelderhorst ligt ten grondslag aan het conflict.

Het conflict draait primair rondom de werving- en selectieprocedure voor een nieuwe bestuurder en het gedrag en communicatiestijl van de voorzitter van de RvT. De huidige bestuurder, Jan Tempelaar, gaat in 2017 met pensioen. De RvT startte de procedure voor het zoeken naar een opvolger van Jan Tempelaar met het opstellen van een profiel. In dat profiel is opgenomen dat de nieuwe bestuurder een heroriëntatie moet verrichten op de toekomst van De Gelderhorst. Dit was voor de OR, het MT en de bewoners een verrassing aldus Dick Karssen, adviseur van de OR. ‘Niemand, behalve de Raad van Toezicht, wist van deze blijkbaar gewenste heroriëntatie. In gesprekken met de RvT krijgen we ook geen duidelijke antwoorden op onze vragen over wat nu precies de bedoeling is van deze heroriëntatie. Wel wordt in het algemeen aangegeven dat het zo kan zijn dat toekomstige generaties dove ouderen wellicht niet meer bij elkaar zouden willen wonen in zorgcentra zoals de Gelderhorst. Dat bestrijden wij ten zeerste. En het staat bovendien haaks op het meerjarenbeleidsplan, de visie, missie en de dovencultuur van de Gelderhorst.’

Vraag naar dienstverlening neemt toe

‘In de toekomst moet De Gelderhorst gewoon blijven bestaan’,  aldus Karssen (foto). 

‘Er is nu een wachtlijst van 100 mensen. Dove ouderen hebben dus wel degelijk vraag naar de zorg en dienstverlening van De Gelderhorst. En dat zal in de toekomst niet veranderen.’ De ingrijpende veranderingen in de zorg gecombineerd met de vergrijzing zorgen ervoor dat ouderen steeds langer thuis, of zelfstandig, moeten blijven wonen. Daarom wil de Gelderhorst ook uitbreiden met een extra woontoren waarin 35 zelfstandige appartementen komen. ‘De huidig bestuurder van De Gelderhorst, Jan Tempelaar, is al geruime tijd bezig met deze uitbreiding’, vertelt Karssen, ‘deze uitbreiding is ook nodig om De Gelderhorst in de toekomst financieel rendabel te houden. Maar de RvT denkt hier helaas anders over. Dat leiden we in ieder geval af uit de wens tot een heroriëntatie.’

Poging tot bemiddeling mislukt
Na een bemiddelingspoging heeft de OR begin deze maand het vertrouwen in de voorzitter van de Raad van Toezicht opgezegd. Dick Karssen: ‘De slechte communicatie rondom de toekomst van De Gelderhorst en het proces rondom de opvolging van Jan Tempelaar, waarin de Raad van Toezicht helemaal alleen heeft opgetreden, heeft ons het vertrouwen doen verliezen in de voorzitter van de RvT, Jan Willem Buyser. We willen dat hij opstapt.’
Maar doordat de RvT het verzoek van de OR naast zich neerlegt zijn de middelen van de OR beperkt. ‘Als hij zelf zou opstappen, dan kan hij wat ons betreft aanblijven als adviseur. Maar mocht hij dat niet doen dan hebben we de optie om een enquêteprocedure te starten bij de Ondernemingskamer. Maar dat is een duur en complex proces. En dat geld hebben we juist hard nodig voor de zorg,’ aldus Dick Karssen. Vooralsnog zijn de OR en RvT er niet uitgekomen, en beraadt men zich in eigen kring op eventuele vervolgstappen.

Dove ouderen voelen zich prettiger onder elkaar
Dit conflict past in een bredere discussie die in Nederland gevoerd wordt over de verschillen en overeenkomsten tussen dove en horende mensen. Want is het realistisch om te vragen aan dove mensen om volledig mee te draaien in een horende maatschappij, en precies hetzelfde van ze te verwachten als van horende mensen? Ook als ze ouder worden en naar een zorgcentrum of aanleunwoning moeten verhuizen? Juist als alles om je heen verandert, is het belangrijk om jezelf te kunnen blijven. Dat blijkt ook wel uit diverse reacties uit de dovenwereld. Een selectie hiervan hebben we hieronder opgenomen.

“[…]Als ik niet meer zelfstandig kan wonen in Amsterdam dan wil ik naar De Gelderhorst omdat daar iedereen hetzelfde is als ikzelf. Ik praat in gebarentaal, en dat kan daar ook[…]”

“[…]Wij leven op dit moment in een horende harde maatschappij waar ik de hele tijd mijn best moet doen. Dus in mijn laatste jaren wil ik communiceren in mijn taal.[…]”

“[…]Ik zou later graag in De Gelderhorst willen wonen omdat daar mensen zijn die in dezelfde wereld leven qua gebarentaal en cultuur. Ik zou niet in een horende ouderen centrum willen wonen, omdat ze mij niet altijd zullen begrijpen zoals iemand wel zou doen die in dezelfde situatie zit.[…]”